Standard nr 4 – Codzienność, która uczy – nowe standardy wspierania samodzielności i autonomii najmłodszych.
Współczesna opieka nad najmłodszymi to nie tylko zapewnienie bezpieczeństwa i podstawowych potrzeb. To także troska o rozwój, autonomię i dobre samopoczucie dzieci. Nowe standardy pracy w żłobkach i klubach dziecięcych mają pomóc placówkom tworzyć środowisko, w którym każde dziecko może czuć się komfortowo, rozwijać swoje umiejętności i uczyć się samodzielności w bezpiecznych warunkach.
Przyjrzyjmy się czterem z nich – z obszaru codziennej pracy z dziećmi.
Odpoczynek dostosowany do potrzeb dzieci
Każdy z nas wie, że małe dzieci potrzebują dużo odpoczynku – ale nie każde w takim samym momencie i w ten sam sposób. Nowy standard wymaga, by w placówce codziennie znalazł się w planie czas na odpoczynek dla wszystkich grup. W najmłodszych grupach może to być wcześniej, w starszych – później, a w grupach mieszanych konieczne jest pogodzenie rytmu najmłodszych i starszaków.
Co ważne, odpoczynek nie oznacza jedynie drzemki na leżaczku. Placówki powinny zapewnić dzieciom wybór formy relaksu – od cichej zabawy na dywanie, przez przebywanie w kąciku wyciszenia, po relaks w namiocie czy „bazie”. Dzięki temu dziecko uczy się rozpoznawać swoje potrzeby i samo decyduje, w jaki sposób chce naładować baterie.
Lista działań wspierających autonomię podczas higieny
Czynności higieniczne – mycie rąk, korzystanie z toalety czy zmiana pieluchy – to codzienny rytuał w placówce. Ale mogą być też okazją do uczenia samodzielności. Nowy standard wprowadza wymóg, by każda placówka miała spisaną listę działań personelu, które wspierają autonomię dziecka w tych momentach.
Taka lista powinna być dostosowana do specyfiki grupy, a każde działanie opisane jasno, tak by pracownicy mogli sami ocenić, czy je realizują. Może to być np. zachęcanie dziecka do samodzielnego podciągnięcia spodni, pozwolenie na wybór ręcznika czy cierpliwe czekanie, aż maluch sam skończy mycie rąk. Dzięki temu opieka zamienia się w codzienny trening samodzielności.
Lista działań wspierających samodzielność przy posiłkach
Posiłki to kolejna codzienna okazja do nauki i budowania poczucia sprawczości. Standard 4.4 wymaga, by każda instytucja miała spisaną listę działań personelu, które wspierają samodzielność dziecka w czasie jedzenia.
Może to obejmować podawanie sztućców dostosowanych do wieku, zachęcanie do samodzielnego nabierania jedzenia z półmiska czy pozwolenie dziecku na wybór kolejności zjadania potraw. Dobrze opracowana lista pomaga wszystkim pracownikom działać spójnie i świadomie, a dzieciom daje szansę rozwijać umiejętności, które przydadzą się na całe życie.
Roczna samoocena wsparcia autonomii przy posiłkach
Standardy nie działają, jeśli nie są regularnie sprawdzane. Dlatego personel ma obowiązek co najmniej raz w roku dokonać samooceny swoich działań wspierających autonomię dziecka przy posiłkach. Analiza ma szczególnie uwzględniać sytuacje trudne – np. gdy dziecko brudzi się, je powoli lub odmawia niektórych potraw.
Wnioski z samooceny są dokumentowane i mogą stać się punktem wyjścia do szkoleń czy zmian organizacyjnych. To podejście pozwala nie tylko doskonalić warsztat pracy, ale też budować kulturę refleksji i otwartości na potrzeby dzieci.
Podsumowanie
Nowe standardy pokazują, że dobra opieka nad najmłodszymi to sztuka łączenia codziennych czynności z edukacją i wsparciem rozwoju. Od odpoczynku po higienę i posiłki – każdy moment dnia w żłobku może być okazją do nauki samodzielności, budowania poczucia bezpieczeństwa i szacunku dla indywidualnych potrzeb dziecka.To małe kroki w codziennej pracy, które w perspektywie lat mogą zrobić wielką różnicę.
Szczegółowe informacje na temat tego standardu znajdziesz tutaj 👇