STANDARD 15: Adaptacja bez stresu: Standard 15 – partnerstwo z rodzicami od pierwszego dnia
Pierwsze dni w żłobku lub klubie dziecięcym decydują o tym, czy dziecko i rodzina będą czuć się w nowym miejscu bezpiecznie. Standard 15 (Obszar pracy personelu) porządkuje działania kadry tak, by proces adaptacji był zaplanowany, przewidywalny i uważny na potrzeby najmłodszych oraz ich opiekunów.
Co dokładnie wymaga Standard 15?
W instytucji muszą być wyznaczone osoby odpowiedzialne za realizację kolejnych etapów adaptacji, w tym:
- Przekazanie zasad i procedur zanim dziecko zacznie uczęszczać do placówki – z wyraźnym podkreśleniem konieczności towarzyszenia dziecku przez bliską osobę dorosłą w czasie adaptacji.
- Wskazówki dla rodziców, jak przygotować dziecko do pobytu w instytucji (co, kiedy i jak warto omówić oraz przećwiczyć w domu).
- Zebranie informacji o przyzwyczajeniach i potrzebach dziecka związanych z codziennymi czynnościami (sen, jedzenie, pielęgnacja, ukojenie, ulubione aktywności, wrażliwości).
Dobrą praktyką jest, aby osoba wyznaczona do koordynacji adaptacji nawiązała indywidualny kontakt z rodziną (telefonicznie, mailowo lub osobiście), przeprowadziła krótki wywiad i omówiła formularz informacji o dziecku (dotychczasowy rozwój, przyzwyczajenia, mocne strony, ewentualne obawy).
Rola koordynatora/ki adaptacji
Wyznaczona osoba:
- jest stałym punktem kontaktu dla rodziców przed startem i w trakcie pierwszych tygodni,
- dba o spójny przepływ informacji w zespole,
- organizuje i dokumentuje spotkania oraz zebrane dane,
- czuwa nad tym, by obecność bliskiej osoby w czasie adaptacji była możliwa organizacyjnie (grafiki, przestrzeń, zasady).
Program adaptacji – gdzie to wszystko opisać?
Sposób realizacji standardu powinien być spisany w programie adaptacji przyjętym przez instytucję (zob. Standard 2.4: ramowy program adaptacji dzieci z aktywnym udziałem rodziców). Taki dokument:
- jasno opisuje etapy i role (dziecko – rodzic – personel),
- określa zasady towarzyszenia dziecku przez bliską osobę dorosłą,
- wskazuje formy kontaktu i termin przekazania materiałów,
- zawiera wzór formularza informacji o dziecku oraz zgodę na przetwarzanie danych,
- przewiduje ewaluację po zakończonej adaptacji (co działa, co warto poprawić).
Praktyczne narzędzia (do wdrożenia od zaraz)
1) Pakiet dla rodziców „Start w żłobku”
- Zasady i procedury (w tym informacja o towarzyszeniu dziecku).
- „Jak przygotować dziecko” – lista kroków do domu.
- Formularz informacji o dziecku (sen, posiłki, ukojenie, ulubione aktywności, alergie, sygnały stresu, mocne strony, obawy).
- Dane kontaktowe koordynatora/ki adaptacji.
2) Minimalny scenariusz kontaktu
- Przed rozpoczęciem: telefon/mail z przedstawieniem zasad i linkiem do pakietu.
- Spotkanie w placówce (krótkie, rzeczowe, z dzieckiem): poznanie sali, osób, rutyny.
- Pierwsze dni: obecność rodzica/bliskiej osoby, stopniowe skracanie czasu, bieżąca wymiana informacji.
- Po tygodniu–dwóch: rozmowa podsumowująca i wspólne ustalenia na dalszy czas.
3) Karta obserwacji adaptacji (dla personelu)
- Samopoczucie dziecka (wejście, zabawa, posiłki, sen).
- Skuteczne sposoby ukojenia.
- Reakcje na rozstanie i powitanie.
- Notatki do rozmów z rodzicami.
Dlaczego to działa?
- Przewidywalność obniża stres – u dorosłych i u dzieci.
- Współpraca z rodziną pozwala szybciej rozpoznać potrzeby i mocne strony dziecka.
- Stały kontakt z jedną osobą buduje zaufanie i poczucie bezpieczeństwa.
- Dobre dane na starcie (z formularza i wywiadu) skracają czas szukania „co działa”.
Checklista wdrożeniowa Standardu 15
- Wyznaczono koordynatora/kę adaptacji i osobę zastępującą.
- Przygotowano i przekazano pakiet dla rodziców przed pierwszym dniem.
- Umówiono indywidualny kontakt (telefon/mail/spotkanie).
- Zebrano formularz informacji o dziecku i omówiono go z rodziną.
- Zapewniono możliwość towarzyszenia dziecku przez bliską osobę w czasie adaptacji.
- Ustalono sposób bieżącej komunikacji (np. dziennik kontaktu, krótkie podsumowania dnia).
- Zaplanowano rozmowę podsumowującą i ewaluację po pierwszych tygodniach.
Szczegółowe informacje na temat tego standardu znajdziesz tutaj 👇